به چشم عقل اگر بینی جهان...
زیبا متن: مرجع متن های زیبا کوتاه
به چشم عقل اگر بینی، جهان پر از فسون باشد
که هر کو دعوی فهم است، ز اندیشه برون باشد
نه هر کس اهل دل باشد، نه هر گفتار گوهر خیز
بسا فکری که خالی از شعور و از درون باشد
چه حاجت با کسان گفتن، که در پندار خود خوابند
سخن چون زر نیارزد گر شنونده زبون باشد
ز پستی‌های طبع خلق اگر آگاه گردیدی
دلت دیگر نلرزد گر کسی بر ندیدن عدم باشد
ز حیرت چون برون آیی، بدانی فرق انسان وآدم را
که حتی شخص آهسته‌رویی پشت انسان چو خوک باشد
زمین از جهل پر شد، و از فهم کهن پوچ پرشد
کجا هر دیده‌ای لایق، تماشای کهن برون شد؟
پس از عقل باید سنجیداندیشه‌ی مردم
که او از فهم به عمد افیون باشد
تفسیر با هوش مصنوعی
این شعر از پوچی ادعای فهم بی‌عمل و جهل گسترده در جهان می‌گوید. سخن با خردمندان است که فهم حقیقی را از ظاهرسازی تمیز دهند. بسیاری ظاهراً عاقلند اما در باطن تهی هستند. فقط با نگاه عقلانی است که می‌توان ارزش واقعی اندیشه و گفتار را تشخیص داد و از جهل و نادانی رهایی یافت.