اگر کنترل اذهان مردم همان اندازه آسان می بود که مهارِ زبانهایشان، هر حاکمی با خاطرِ جمع حکومت می کرد و هیچ حکومتِ ظالمانه‌ای وجود نمی داشت؛ زیرا کلِ افراد طبقِ اذهانِ آنهایی روزگار می گذراندند که بر ایشان حکومت می کردند و درباره‌ی درست و غلط یا خوب و بد، فقط مطابقِ فرمانِ حاکمان دست به قضاوت می زدند. لیک... این امر محال است که ذهنِ یک شخص به طورِ مطلق تحتِ کنترلِ شخصی دیگر قرار گیرد؛ زیرا هیچ کس نمی تواند حقِ طبیعی‌ یا توانایی‌اش جهتِ تفکرِ آزادانه و قضاوت‌های خاصِ خویش درباره‌ی هر موضوعی را به شخصی دیگر تفویض کند و اساساً نمی توان کسی را مجبور به چنین کاری کرد. به همین دلیل حکومتی که در پیِ کنترلِ اذهانِ مردم باشد، ظالمانه خواهد بود.

باروخ اسپینوزا | رساله الهی سیاسی
ZibaMatn.IR