شعر کوردی

ئه من
پژەپۆ ئیشکه م
تێکشکاوم له دارم
دیتر نیمه
له ڕەت
پژاڵ به سته نه و!
◇ برگردان فارسی:
من همان شاخه ی خشک ام
شکسته ز تن درخت،
دِگرم نیست در اندیشه جوانه زدنی...

ڕۆژئەژمێر
چه ند مانگه
نه هاتنت
ئه یکیشی به په چه کم!
◇ برگردان فارسی:
تقویم ماه هاست
نیامدن ات را به رخ ام می کشد.

پێشمه رگه
هه ڵبه ستیکه!
لبه ر کوڵی دڵی کوردستان
شێعری سەربەستی وت و وێژ دەکات.

▪ برگردان فارسی:

پیشمرگه،
شاعری ست!
که برای غم کوردستان
شعر آزادی می سراید.




زانا کوردستانی * خەڵاتیک بۆ گەلی پێشمەرگەکانی مۆسەلمانی کورد (پیشکشی برای پیشمرگه های مسلمان کرد)

ساتی دەنۆسم: کوردستان
هل بەستەکانم که وکی ده بن
تین و تێنی هەڵاتن
به ری کێنی

▪ برگردان فارسی:

وقتی می نویسم: کوردستان
شعرم کبکی می شود
تشنه می دود
به سوی چشمه.




زانا کوردستانی * خەڵاتیک بۆ گەلی پێشمەرگەکانی مۆسەلمانی کورد (پیشکشی برای پیشمرگه های مسلمان کرد)

وڵاتی من، خۆی سرگوون خانه یکه
دیر و هاوێر لە زمان و جلوبەرگ و ئایینم
چه سنه بێم،
یان کرماشان،
غوربه ت و سرگەشتەن پەنی و پەیاس.

▪ برگردان فارسی:

سرزمینم خود تبعیدگاهی ست
دور از زبان و لباس و آیینم
چه سنندج باشم،
چه کرمانشاه،
غربت و تبعید هویداست......

کە تۆم نەما ئەوجا زانیم
خەڵک بۆ پیاسە ناچنە سەر قەڵاتی هەولێر
ھەر یەکەو ڕووەو گەڕەکی ئازیزێک دەوەستێ و
وەکو سەربازێکی پیر لە مەیدانی شکستەکانی خۆی دەڕوانێ!
◇
وقتی تو را از دست دادم، تازه فهمیدم
مردم برای پیاده روی به کلات هولیر نمی روند
بلکه هر کدام به سوی...

لە ڕستەی
هەتا ئاخیر لە گەڵت دەبم
!‎تەنیا ئاخ مایە
◇
از اول
تا آخر که با تو بمانم
فقط آه و افسوس برایم می ماند!





شعر: برگردان:

ئەو دارەی
ئەمڕۆ لە سەری خوێندکارێک درا...
ڕەگەکەکەی دەچێتەوە سەر ئەو درەختەی
سێدارەکەی قازی محەمەدی لێ دروستکرا.
◇
آن درختی
که امروز برای تخته سیاه به کار رفتە است
ریشه اش بر می گردد به آن درخت
که از آن دار اعدام قاضی محمد درست شده بود.




شعر: برگردان:

رووداوێکی دڵتەزێنە
کاتێک لە نیوەی رێگادا کەسێک بەتەنیا جێماوە و
بەر ئامۆژگاری دەکەوێ!
◇
اتفاقی نگران کننده ست،
زمانی در میانه ی راه، کسی تنها مانده باشد و
تو به پند و اندرزش مشغولی!




شعر: برگردان:

ئەم ژیانە خۆی بریندارە
هەق نەبوو تۆش بێیت و
ڕۆڵی خوێ بگێڕیت.
◇
زخم است، زندگانی ام!
روا نبود که بیایی و
نقش نمک را بازی کنی.




شعر: برگردان:

دایکم،
هەتا مردیش وایزانی سۆعبەتە
لەو ژیانە تاڵەدا،
تووشی نەخۆشی شەکرە بووبێت!
◇
مادرم،
تا زمانی که مرد، فکر می کرد شوخی ست،
در این زندگی تلخ،
چرا باید به مرض قند مبتلا بشود!





شعر: برگردان:

ھەر جارەو شیرینیەک دەنێژین
لە قەبرێکدا ئازیزێکمان
لە چاڵێکدا خەونێکمان
لە درزێکدا یادگارییەک
لە خۆڕا نیە ژیان لێرە تامی سوێرە
بەو قەبر و چاڵ و درزانە
ژیان ئەم وڵاتە بوەتە خوێدان ...!
◇
هر بار که خوب دفن می کنند
در قبری عزیزمان را،
در چاله ای رویاهایمان،
در شکافی...

بۆ ئەوەی دوریت
لە یادەوەریمدا جێگای ببێتەوە
ناچار لە مێشکمدا هەرچی گۆرانیم دەزانی سڕیمەوە
ئێستا لە سەیرانی هاوڕێکانمدا
سەر دەلەقێنم
بەژدار نابم لە گوتنەوەی گۆرانیەکان
تەنها لە کۆتایەکاندا دەڵێم :
ئاماااان ئامااان ..!
◇
برای آنکه دوری تو
در خاطرم جایی پیدا نکند،
به اجبار هرچه سرود و آواز در...

بەردەوام منەتمان
بە وشەی گەڕانەوەی ناو گۆرانیەکان دەمێنێت
چونکا مرۆڤ لە خۆشەویستیدا
قەت توانای کشانەوەی لە کاتی گونجاودا نیە.!
◇
همیشگی ست قدردانی و سپاس ما
به تعداد کلمات به کار رفته در آوازهایمان،
چونکه انسان در عشق و دوست داشتن
هرگز توانایی عقب کشیدن در وقت موعود را ندارد....

لە نێوان تۆ و مەلای مزگەوتەکەی بەرامبەرمان لێکچوونێک هەیە:
هەردووکتان ئێستاتان فەرامۆش کردووە،
تەنیا هەڕەشەی تەنیا مانەوە و
باسی باشەی کەسانی پێش من دەکەن!
◇
میان تو و ملای مسجد روبرویمان
شباهت هایی هست:
هر دوی شما حال خودتان را فراموش کرده اید
تنها مرا به تنها ماندن تهدید کرده...

ئاگاداری مێژوومان
جاروه جارێ فه رامۆش دەکا
چوار خووشیکی بێکەس
زوت و هیلاو گڕیان
گەرچی حەزیان پی بوو
لە کەش و کۆشی دایکیان داسرەوین بوون
بەڵام خودا حوکمی کرد
لە هەلاک و مەرگی دایکیان.

▪ برگردان فارسی:

حافظه ی تاریخی مان گاهی فراموش می کند
چهار خواهر بی کس، عریان...

ئاااخ ئه ی شاعیری بی نیشتمان
بی سه ر و شوینی رێگاکانی دوویر و درێژ
خۆزگا بتتوانیای
شاری بسازیا
لبه ر رۆژگاری نەگەیشتو
که له کۆڵ ده کیشی!

▪ برگردان فارسی:

آه ای شاعر بی سرزمین
آواره ی راه های دور و دراز
کاش می شد، شهری بسازی
برای روزهای...

ئەمن تفەنگم و
ئەۆ کۆڵبه ندی
گەڵ وەڵاتمان لە ناڤشان دەکێشیم
و سەربەستی
منداڵی پێ گرتی بوو
پێچراو لە ناڤی کەفەن

▪ برگردان فارسی:

من تفنگم را
او کوله اش را
ما سرزمینمان را به دوش می کشیدیم
و آزادی
کودکی بود نو پا
پیچیده در کفن.

لاوانی کورد
یان لە اَنفال هه ڵپڵۆسکیان
یان که لە هه ڵه بجه ده رمان خۆر
ئەوان که ده رباز بوون
وێڵ بوون
-- شوون کرێکاری!

▪برگردان فارسی:

جوانان کورد
یا در اَنفال مرده اند،
یا که در حلبچه مسموم!!!
آنها که جان به در برده اند
سرگردانند
--پیِ کارگری...

کوردم،
ئوی ی ی کوردم!
کورد!
دره ختی به ڕو
دەگەڵ هێچ با و واوانی
پنج و بنی تێکسمڕاوم
هه ڵقه ندراو نابیت!.

▪برگردان فارسی:

کوردم؛
آی ی ی کوردم،،
کورد!
شبیه بلوطی که
با هیچ باد و بارانی
ریشه های ستُرگم؛
کنده نمی شود!

یه ک،
دوو،
سێ،
...
۲۲۵*
ئۆی ی ی سەرباز!
کولبەر ئینسانه!
بەرد نیە، که له کێڤ برکی ئە دی!


■برگردان فارسی:


یک،
دو،
سه،
...
۲۲۵*
آی ی ی سرباز!
کولبر انسان ست!
سنگ نیست که از کوه می اندازی اش!

ژماری کوڵبەر کوژارەو زامدارەکان لە ساڵی ۱۴۰۰ هەتاوی...

جگەرەکەی بە لێویەوە تەڕ بووە 
چەترەکەی لە ژێر باڵیا 
بارانیش بە خوڕ ئەبارێت 
نە،
شێعر لە قورگی گیراوی.

▪برگردان فارسی:

سیگاری بر لب و چترش زیر بال
بارانی شدید می بارید
نه، شعر در گلویش گیر کرده بود.

هەموو ڕۆژێ بیر لە دایکم دەکەمەوە
چونکە هێشتا نازانێت 
ئەو وردە جیازەی کە هەیەتی 
لە کوێی ئەم جیهانەدا
--بچنێت؟! 

▪برگردان فارسی:

هر روز به مادرم می اندیشم
که هنوز نمی داند جهازش را کجای جهان بچیند.

عەقرەبەی کاتژێرەکەم 
لە ژێر ژەنگی زۆر
خەوی لێکەوتووە...   
لە ماڵێکدا کە چاوی تۆ هەڵنایت 
تێپەڕبوونی کات واتایەکی نییە؟! 

 ▪برگردان فارسی:

عقربه های ساعتم زیر خروارها زنگار خواب رفته اند
در خانه ای که چشمان تو طلوع نمی کند
فهمیدن زمان که مهم نیست.