میان آسمان،
پرندە، سیارە، ماه و خواهران و دوستانش...
میان دریا،
در، یاقوت، ماهی، خواهران و دوستانش...
میان خشکی،
کوه، درە، دشت، خواهران و دوستانش...
و در جایگاه من هم،
قلب، احساس، چشم و تمامی اعضایم!
اکنون دیگر،
آسمان، دریا و خشکی من، "تو" هستی
"تو" بهجای همە چیزی!!
آقای "ساریژ ئفینی" (به کُردی: ساڕێژ ئەڤینی) متخلص به "خاک" (خۆڵ)، شاعر کُرد، زادهی شهر کویه واقع در شهرستان کوی سَنجَق در استان اربیل ساکن است.
هرگاه که خورشید طلوع میکند
مادرم رختخوابها را جلوی آفتاب پهن میکند!
روزی از او پرسیدم:
- رختخوابها که خیس نیستند،
پس چرا آنها را جلوی آفتاب پهن میکنی؟!
گفت: تا که بوی نم و بد از آنها پاک شود و خوشبو شود.
به فکر فرو رفتم و با خودم...
ما،
به امور پرستاری آگاه و خبره گشتیم
هر کسی که نزد ما آمد
زخم خود را با ما التیام بخشید.
مایی که در جان و روحمان
صدها زخم وجود دارد
کسی نیست که پرستار ما شود.
تو،
مرا به روزگار سپردی...
من هم،
تو را به خدا میسپارم...
لەپاش زیڕژنی هەڵەبجە،
لەکوێ مەلۆتکەی ژانگرتووم ژیرکەمەوە؟
دەڕۆم وەک داغستانییەک،
سەر هەڵدەگرم،
ئەو گۆلمێک گڵی وڵاتی بۆ سێبووری لەگەڵ خۆی برد،
منیش سووتووی باخ و بێستانی هەڵەبجە.
ژنێک دەناسم لە نەسەبی شەهێنە
بەرز نەبێت نافڕێت
باڵای دەگاتە هەورەکان
بەیانیان کوترە باریکە
چاوی بۆ دەگێڕن!
ئەو دەمێکە دەنکەگەنمەکانی راسپاردوون.
ژنێک دەناسم لە نەسەبی هەڵۆکانە
لەبەرزی نەبێت ناخەوێت
ئێواران بەدرەنگەوە
کوکوختیەکان لە پەنا گوێی هەڵدەکوڕمێن،
ئەو خۆی و تەسبیحێکی ملەوەن
لە بەلەکۆنی ماڵەکەی
دڵی مانگ دەداتەوە.
خاتوون "پەری عومەر ئەسعەد"، ناسڕاو بە "پەری خەیلانی"، شاعیری هاوچەرخی کورد، له رۆژی ۲۰ ڕەشەمەی ساڵی ۱۹۸۷ زایەنی لە هەوڵیرە لە دایک بوو.
کاک "عزهدین زهکیزاده"، شاعیر هاوچهرخی کورد، هاوسەر و هاوژینی ئەم شاعیرە.
(۱)
لەو ڕۆژەوەی هەنار بە بۆنی سێو خنکا
لە هەر شوێنێک سێو ببینم چاوم دەزێت.
بەهارە...
آنچه آدمی را شکل میبخشد
اندیشه و مردانگی و راستگوییست
نه فقط
استخوان و گوشت و خون...
هرکسی که از راه رسید
بخشی از ما را قربانی کرد
قربانی گناهانش،
و ما هم همیشه در جهل باقی ماندیم.
خانم "پری عمر اسعد" (به کُردی: پەری عومەر ئەسعەد)، مشهور به "پری خیلانی" (به کُردی: پهری خهیلانی)، شاعر کُرد زبان، زادهی ۲۰ دسامبر ۱۹۸۷ میلادی در اربیل است.
وی فارغالتحصیل زبان و ادبیات عرب از دانشگاه صلاحالدین اربیل است.
او همسر، آقای "عزالدین زکیزاده"، شاعر معاصر کُرد است.
(۱)
ابر،...
ئەوکاتەی کەماچت کردم بیرمە شەوێک بووپربوولەنور.!
یەکەم ماچ ویەکەم ژوان ویەکەم ساتی لێک تێکئالانمان و
یەکەم ساتی بەختەوەریمان بوو،لەحەسرەتا
رووبارەکان رەوینەوەدرەختەکان شین بونەوە.!
گەرووی دارھەنارێک تەربوو،منوتۆتەرترلەگەلای سەردەریا
نوقمی حەزەکانمان بوبوین،چاودل روح وھەستمان بوبوبەیەک
جگەلە (با) ھیچی ترلەنێوانماندا نەبوو.!
کەدنیاهیچە ئەی بۆچی ئیمەی هیچی تیادروست بووین؟
خۆ ئیمەنەبوین کەسێوەکەمان دایەدەستی ئادەم
ئیتر بۆچی ئیمە ناتوانین لەتە سێویک لەسەرکەمەری دارسێوێک بخۆین.!
بۆ نابێ پرچی ئالوسکاوی دارسیوەکەبەسەربەژن و
سێبەنگەی شەنگەیارێک بهۆنینەوە!
بۆ ئەبێ ئیمە هیچ بین کەدنیا هیچە
بۆ نابێ شەوێک تاسەحەر
دەستمان لەنیو سنگوبەرۆکی دارسێوێکدا وەرنەگێرین و
هەناسەی پرحەسرەتی تەنهایمان...
خۆت فێرت کردم ئاواز
بۆ کوکوختییهکان دانێم.
خۆت فێرت کردم لهسهر
نۆتهی دهریا سهما بکهم،
گهر سترانی وشهکانی
تۆ نهبووایه،
گهر شهوانه سهدان جار
خۆت به قوربانم نهکردایه و
سهدان ماچی وهنهوشهییت
بهسهر لیوهکانما نهپرژانایه
چیم دابوو له عهشق.!
گهر چرپهکانت به گوێی
ئاهی پڕ حهسرهتم
نهچرپانایه و ئاوێتهی
روحی...
لەدەمی کام گوولە هەنارێک بەربوویتەوە
تیشووی حەزی چ قیامەتیکت هینایە
مەملەکەتی گوناحی من.
لەکام کۆلانی پایزەوە هاتی؟
کام گوولە گەنمی شپرزەیت بەخشیە ماڵی بیهودەیم.
لەکام بەرچنە روناکییەکت گیرایەوە بۆمالی بێ یٔۆقرەیم.
تۆلە کوی وە هاتی؟
لە دەمی کام گوولە هەناریک بەربویتەوە!
لەجێی تروسکایی هەر لەزەتێک گەردی ماچێک سەوز دەبوو!
سێوەکانم ئەتوت تولە نەمامێکی ساوایە لەنێو هێزی دەستەکانتا شەنیان دەکرد
ئۆۆخودایە چ حەزو خۆزگەیەک لەسەرجەستەی تینوم سەوز دەبوو!
یٔهو دهمهی گوڵێک له سروشتی یٔهوینا یٔەپشکوێ!
یٔهو دهمهی چراکان به ماچی عهشق هەڵیٔەبن
یٔهو دهمهی یٔهو دهمهی گوڵەگێلاسێک
لەستیانەکەما یٔەروێ، رهشهبا گۆی مهمکی
گولەیٔەرخەوانێک یٔەژاکێنێ.
یٔەودەمەی ژنێک یاخی یٔەبێ وخەوبە جووتبوون
لە گەل هەورەکان یٔەبینی جوگرافیاهەمووی یٔەبێ بەیٔاوسروشت هەمووی تەریٔەبێ!
لەکام ویستگەی دلنەوایی بەتۆدەگەم
لەوێ چاوەرێت دەکەم!
لەکام شەقامی وفاوە بەرێ دەکەوی!
بەرەو کام ناونیشانی پێکەوبوونمان ھەنگاودەنێی
من لەوێ دەبم بەس لەگەل تۆ بم!
حەزم لێیە لەگەلت بم!
حەزم لێیە بەیانیان خۆت خەبەرم بکەیتەوە بە ماچ!
لەباوەشتا بەنیگایەکی پرتاسە
بەخۆزگەیەکی پرئەوینەوە.
داوای ھەموو (تەڕ) بونێکی نوێم لێ بکەیتەوە.
حەزم لەتورەبونەکانتە،
حەزم لەپێکەنینەکانتە،
حەزم لەگۆرانیەکانتە،
حەزم لێیە پێکەوە کۆلانەکانی مەینەت جێبھێلین،
پیاسەیەک بەنێوشەقامەکانی داھاتوماندا بکەین.
حەزم لێیەئێواران لەگەل زەردەی خۆراگەرایتەوە.
پێم بلێی ئازیزەکەم چیت حەزلێیە...
در کدامین منزل دلنوازی، پای خواهی گذاشت،
تا من آنجا منتظرت باشم!
در کدامین جادهی وفا، گام بر میداری،
به چه آدرس وصالمان گسیل شدهای،
من آنجایم،
تا همیشه همراه تو باشم...
دوست دارم همیشه با تو باشم،
دوست دارم هر صبح، تو با بوسهای از خواب بیدارم کنی
و به آغوشم بکشی با نگاهی مشتاق و
عشقی بیپایان.
و از من همهی خوبیها جهان را بخواهی...
من اخم کردنهایت را،
خندههایت را،
آواز خواندنهایت را
همه و همه دوست دارم...
دوست...