متن آرایه های ادبی

کاشکی می‌تاخت بر شطرنجِ دل، شبدیزِ مِهر
مات می‌شد بانوی دل، با دمِ پرویزِ مِهر

_«مات»:
۱_ حیران، شگفت‌زده، گیج، متعجب، حیرت‌زده، مبهوت.
۲- تیره و تار، رنگ‌پریده، رنگ‌رفته، کبود، کدر.
۳_ شهمات (اصطلاح بازی شطرنج)

_ «پرویز»: به معنای پیروز و فاتح، نام خسرو دوم شاهنشاه ساسانی، مشهور به...

کاش می‌شد کامِ جان، شیرین از آن، گل‌بوسه‌ای
کز لبِ گلگونِ تو، می‌ریخت بر کاریزِ مِهر

پ. ن:
_«شیرین»:
۱_ طعم شیرین. ۲_ نام همسر خسرو پرویز.
_«گلگون»:
۱_ سرخ‌رنگ؛ به رنگ گل سرخ. ۲_ نام اسب شیرین.
«شیرین» و «گلگون» در اینجا مفاهیم اولشان مورد نظر است و در...

گرچه جانم کرده باور، منتهای مِهر را
لیک راهی نیست تا، آغوشِ عشق‌آویزِ مِهر

بستری کو تا دلم، احساسِ زیبایی کند
هر دم از: حسّ ترِ آرامشِ سرریزِ مِهر؟!

گر بهارِ بوسه‌ات، دل را شکوفا کرده بود
غنچه‌ی قلبم نمی‌شد خشک در پاییزِ مِهر
پ. ن:
_ «بهارِ بوسه»: تشبیه بلیغ.
_ «بهار، دل را شکوفا کرده بود»: استعاره‌ی پنهان.
_ «غنچه‌ی قلبم»: تشبیه بلیغ.
_ «مِهر»: ۱_محبّت‌. ۲_ خورشید. ۳_ ماه نخست فصل پاییز.
«پاییزِ مِهر»: تشبیه بلیغ...

در خیالم دیده‌ام، تنها گلِ آغوش را
در خیالم چیده‌ام، گل‌هایی از پالیزِ مِهر

ورنه حسّی؛ التهابی را نبخشیدی به من
از دمای شورِ هُرم‌افزای تند و، تیزِ مِهر
 
پ.ن:

«شور»، ‌«تند» و «تیز»: ایهام تناسب؛ زیرا هر سه از یک سوی، در گروه مزّه‌ها هستند؛ و از دیگر سوی،...