برگردان شعر کوردی

من در تعجب ام!
مردم می گویند
شبی هست که
بلندترین شب سال
در چهار فصل سال است.
...
پس چرا برای من
نه فقط یک شب
بلکه تمام شب ها
در نبودنت
شب یلدا شده است؟!
...
بگو که دوری من
چنانت کرده
که چهار فصل سال برایت، همیشه...

[نامه های ریحانه]

از سر بیکاری می خواهم نامه ای بنویسم
اما توان ندارم
تنها نیاز به این دارم که یک بار دیگر
تو را ببینم.
...
تا برایت بنویسم: بیمارم!
و تو به من بگویی: چرا؟!
- عجله کن، برگرد کنارم،
من فقط با آمدن تو خوب می شوم!...

[گویا]

عزیزم گویا که دلتنگم شده ای؟!
به این خاطر است که احوالت را نمی پرسم
خدا می داند که بعد از مرگ هم
دیگر در طلب عشق، دست دیگری را نخواهم گرفت.
...
عزیزم گویا نمی دانی و
خیالات عجیبی با خودت کرده ای!
نمی توانم خودم را به...

کە تۆم نەما ئەوجا زانیم
خەڵک بۆ پیاسە ناچنە سەر قەڵاتی هەولێر
ھەر یەکەو ڕووەو گەڕەکی ئازیزێک دەوەستێ و
وەکو سەربازێکی پیر لە مەیدانی شکستەکانی خۆی دەڕوانێ!
◇
وقتی تو را از دست دادم، تازه فهمیدم
مردم برای پیاده روی به کلات هولیر نمی روند
بلکه هر کدام به سوی...

لە ڕستەی
هەتا ئاخیر لە گەڵت دەبم
!‎تەنیا ئاخ مایە
◇
از اول
تا آخر که با تو بمانم
فقط آه و افسوس برایم می ماند!





شعر: برگردان:

ئەو دارەی
ئەمڕۆ لە سەری خوێندکارێک درا...
ڕەگەکەکەی دەچێتەوە سەر ئەو درەختەی
سێدارەکەی قازی محەمەدی لێ دروستکرا.
◇
آن درختی
که امروز برای تخته سیاه به کار رفتە است
ریشه اش بر می گردد به آن درخت
که از آن دار اعدام قاضی محمد درست شده بود.




شعر: برگردان:

رووداوێکی دڵتەزێنە
کاتێک لە نیوەی رێگادا کەسێک بەتەنیا جێماوە و
بەر ئامۆژگاری دەکەوێ!
◇
اتفاقی نگران کننده ست،
زمانی در میانه ی راه، کسی تنها مانده باشد و
تو به پند و اندرزش مشغولی!




شعر: برگردان:

ئەم ژیانە خۆی بریندارە
هەق نەبوو تۆش بێیت و
ڕۆڵی خوێ بگێڕیت.
◇
زخم است، زندگانی ام!
روا نبود که بیایی و
نقش نمک را بازی کنی.




شعر: برگردان:

دایکم،
هەتا مردیش وایزانی سۆعبەتە
لەو ژیانە تاڵەدا،
تووشی نەخۆشی شەکرە بووبێت!
◇
مادرم،
تا زمانی که مرد، فکر می کرد شوخی ست،
در این زندگی تلخ،
چرا باید به مرض قند مبتلا بشود!





شعر: برگردان:

ھەر جارەو شیرینیەک دەنێژین
لە قەبرێکدا ئازیزێکمان
لە چاڵێکدا خەونێکمان
لە درزێکدا یادگارییەک
لە خۆڕا نیە ژیان لێرە تامی سوێرە
بەو قەبر و چاڵ و درزانە
ژیان ئەم وڵاتە بوەتە خوێدان ...!
◇
هر بار که خوب دفن می کنند
در قبری عزیزمان را،
در چاله ای رویاهایمان،
در شکافی...

بۆ ئەوەی دوریت
لە یادەوەریمدا جێگای ببێتەوە
ناچار لە مێشکمدا هەرچی گۆرانیم دەزانی سڕیمەوە
ئێستا لە سەیرانی هاوڕێکانمدا
سەر دەلەقێنم
بەژدار نابم لە گوتنەوەی گۆرانیەکان
تەنها لە کۆتایەکاندا دەڵێم :
ئاماااان ئامااان ..!
◇
برای آنکه دوری تو
در خاطرم جایی پیدا نکند،
به اجبار هرچه سرود و آواز در...

لە نێوان تۆ و مەلای مزگەوتەکەی بەرامبەرمان لێکچوونێک هەیە:
هەردووکتان ئێستاتان فەرامۆش کردووە،
تەنیا هەڕەشەی تەنیا مانەوە و
باسی باشەی کەسانی پێش من دەکەن!
◇
میان تو و ملای مسجد روبرویمان
شباهت هایی هست:
هر دوی شما حال خودتان را فراموش کرده اید
تنها مرا به تنها ماندن تهدید کرده...

ئاگاداری مێژوومان
جاروه جارێ فه رامۆش دەکا
چوار خووشیکی بێکەس
زوت و هیلاو گڕیان
گەرچی حەزیان پی بوو
لە کەش و کۆشی دایکیان داسرەوین بوون
بەڵام خودا حوکمی کرد
لە هەلاک و مەرگی دایکیان.

▪ برگردان فارسی:

حافظه ی تاریخی مان گاهی فراموش می کند
چهار خواهر بی کس، عریان...

ئاااخ ئه ی شاعیری بی نیشتمان
بی سه ر و شوینی رێگاکانی دوویر و درێژ
خۆزگا بتتوانیای
شاری بسازیا
لبه ر رۆژگاری نەگەیشتو
که له کۆڵ ده کیشی!

▪ برگردان فارسی:

آه ای شاعر بی سرزمین
آواره ی راه های دور و دراز
کاش می شد، شهری بسازی
برای روزهای...

ئەمن تفەنگم و
ئەۆ کۆڵبه ندی
گەڵ وەڵاتمان لە ناڤشان دەکێشیم
و سەربەستی
منداڵی پێ گرتی بوو
پێچراو لە ناڤی کەفەن

▪ برگردان فارسی:

من تفنگم را
او کوله اش را
ما سرزمینمان را به دوش می کشیدیم
و آزادی
کودکی بود نو پا
پیچیده در کفن.

لاوانی کورد
یان لە اَنفال هه ڵپڵۆسکیان
یان که لە هه ڵه بجه ده رمان خۆر
ئەوان که ده رباز بوون
وێڵ بوون
-- شوون کرێکاری!

▪برگردان فارسی:

جوانان کورد
یا در اَنفال مرده اند،
یا که در حلبچه مسموم!!!
آنها که جان به در برده اند
سرگردانند
--پیِ کارگری...

کوردم،
ئوی ی ی کوردم!
کورد!
دره ختی به ڕو
دەگەڵ هێچ با و واوانی
پنج و بنی تێکسمڕاوم
هه ڵقه ندراو نابیت!.

▪برگردان فارسی:

کوردم؛
آی ی ی کوردم،،
کورد!
شبیه بلوطی که
با هیچ باد و بارانی
ریشه های ستُرگم؛
کنده نمی شود!

یه ک،
دوو،
سێ،
...
۲۲۵*
ئۆی ی ی سەرباز!
کولبەر ئینسانه!
بەرد نیە، که له کێڤ برکی ئە دی!


■برگردان فارسی:


یک،
دو،
سه،
...
۲۲۵*
آی ی ی سرباز!
کولبر انسان ست!
سنگ نیست که از کوه می اندازی اش!

ژماری کوڵبەر کوژارەو زامدارەکان لە ساڵی ۱۴۰۰ هەتاوی...

جگەرەکەی بە لێویەوە تەڕ بووە 
چەترەکەی لە ژێر باڵیا 
بارانیش بە خوڕ ئەبارێت 
نە،
شێعر لە قورگی گیراوی.

▪برگردان فارسی:

سیگاری بر لب و چترش زیر بال
بارانی شدید می بارید
نه، شعر در گلویش گیر کرده بود.

هەموو ڕۆژێ بیر لە دایکم دەکەمەوە
چونکە هێشتا نازانێت 
ئەو وردە جیازەی کە هەیەتی 
لە کوێی ئەم جیهانەدا
--بچنێت؟! 

▪برگردان فارسی:

هر روز به مادرم می اندیشم
که هنوز نمی داند جهازش را کجای جهان بچیند.

عەقرەبەی کاتژێرەکەم 
لە ژێر ژەنگی زۆر
خەوی لێکەوتووە...   
لە ماڵێکدا کە چاوی تۆ هەڵنایت 
تێپەڕبوونی کات واتایەکی نییە؟! 

 ▪برگردان فارسی:

عقربه های ساعتم زیر خروارها زنگار خواب رفته اند
در خانه ای که چشمان تو طلوع نمی کند
فهمیدن زمان که مهم نیست.

هەست ئەکەم
خەم باڵندەی ێکی تەنیایە، 
لە خەمی جووتەکەی، 
[ماتەمبار]
کە نێوانی دوو کۆچ،
باڵی بێهێز کردووە.

▪برگردان فارسی:

به گمانم اندوه، پرنده ای ست تنها
در غم جفت اتش، غمگین
که حد فاصل دو کوچ بال هایش را سست می کند.

شاعرێکی بێ دەسەڵاتم، 
کە شێعرەکانم
شیاوی خۆشەویستی تۆ نییە!

▪برگردان فارسی:

شاعری یک لاقبایم
شعرهایم، کفاف دوست داشنت را نمی دهند.

تۆ کە نیت،
مێشکم وەکوو ژنێکی نەزۆکە! 
ناخی شێعرەکانم
پڕە وشەگەلێکی نیوەچڵ. 

◇ برگردان فارسی:

تو که نیستی، ذهنم زنی نازاست
شعرهای ناقص در بطن دارد!