100 متن کوتاه سعدی ۱۴۰۳ جدید 2025

کردم از عقل سوالی،
که مگر ایمان چیست؟

عقل بر گوش دلم گفت؛
که ایمان ادب است،

آدمیزاد اگر بی ادب است،آدم نیست،
فرق ما بین بنی آدم و حیوان،
ادب است...!

ماهی که بر خشک اوفتد قیمت بداند آب را

شب است و شاهد و شمع و شراب و شیرینی

غنیمت است چنین شب که دوستان بینی

صورت کس خوب نیست پیش تصاویر او..

گر بیایی دهمت جان ور نیایی کشدم غم

من که بایست بمیرم چه بیایی چه نیایی

تو درخت خوب منظر ، همه میوه‌ای ولیکن
چه کنم به دست کوته که نمیرسد به سیبت

گفته بودم چو بیایی غم دل با تو بگویم

چه بگویم که غم از دل برود چون تو بیایی

تیغ بران گر به دستت، داد چرخ روزگار
هر چه می خواهی ببر،اما مبر نان کسی

گویند که هرچیز به هنگام بود خوش

ای عشق، چه چیزی که خوشی در همه هنگام

حد اعلای ادب را من رعایت کرده ام

تا نشستی در دلم از خویشتن برخاستم

تو از فَرق تا قدم جانی ...

گویند به دوری بکن از یار صبوری

در مِهر تفاوت نکند بُعدِ مسافت.

که گرچه رنج به جان می رسد امید دواست

دَمی با دوست در خلوت ،
بِه از صد سال در عشرت !

جان در قدمش کنم که آرامِ دل است...

به روز ِ معرکه ایمِن مشو ز خصم ِ ضعیف

که مغز ِ شیر برآرد چو دل ز جان برداشت

خفتگان را خبر از
محنت بیداران نیست
تا غمت پیش نیاید
غم مردم نخوری ...

شنیدمت که نظر می‌کنی به حال ضعیفان

تبم گرفت و دلم خوش به انتظار عیادت...

ویرانه دل ماست
که با هر نگه ساده دوست
صد بار بنا گشت و
دگر بار فرو ریخت

پیری وجوانی پی هم چون شب وروزند
ماشب شدو روز آمدو بیدارنگشتیم

گر مرا هیچ نباشد نه به دنیا نه به عقبی
چون تو دارم همه دارم دگرم هیچ نباید!

لعل است یا لبانت؟ قند است یا دهانت؟

تا در برت نگیرم، نیکم یقین نباشد

من آزادی نمیخواهم ،که با یوسف به زندانم

بی حسرت از جهان نرود هیچ کس به در
الا شهید عشق به تیر از کمان دوست

دیدار یار غایب دانی چه ذوق دارد

ابری که در بیابان بر تشنه ای ببارد

همه عمر بر ندارم سر از این خمار مستی
که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی

تا مگر یک نفسم
بوی تو آرد دم صبح

ما را سریست با تو که گر خلق روزگار

دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم

هر کس، به تعلقی گرفتار ....

گر تو شیرینِ زمانی !

نظری نیز بہ من کن کہ بہ دیوانگی از
عشق تو ...

فرهادِ زمانم !

مجال خواب نمی باشدم
ز دست خیال

گل نسبتى ندارد با روى دلفریبت
تو در میان گلها چون گل میانِ خاری

هشیار کسی باید
کز عشق بپرهیزد
وین طبع که من دارم
با عقل نیامیزد...

ذوقی چنان ندارد
بی دوست زندگانی...

گر به صد منزل فراق افتد میان ما و دوست

همچنانش در میان جان شیرین منزل است

آن شب که تو در کنار مایی روزست

و آن روز که با تو می رود نوروزست

دی رفت و به انتظار فردا منشین

دریاب که حاصل حیات امروزست

بوی بهشت می گذرد یا نسیم دوست

سعدیا دی رفت و فردا همچنان موجود نیست
در میان این و آن فرصت شمار امروز را

مگر
نسیم سحر
بوی یار من دارد
که راحت دل امیدوار من دارد

نشانِ راه سلامت
زِ من مپرس که عشق
زمام خاطر بی‌اختیار من دارد!

هر روز به شیوه‌ای و لطفی دگری
چندانکه نگه می‌کنمت،
خوبتری
گفتم که به قاضی بَرَمَت،
تا دل خویش،
بستانم و ترسم،
دل قاضی ببری

ما سپر انداخته ایم گر تو کمان میکشی

مرا به هیچ بدادی ومن هنوز بر آنم

که از وجود تو
به عالمی نفروشم

عشق ،
داغی ست
که تا مرگ نیاید
نرود ...

دیگران چون بروند از نظر از دل بروند

تو چنان در دل من رفته که جان در بدنی

چنان مشتاقم

ای دلبر

به دیدارت که از دوری

برآید از دلم آهی

بسوزد

هفت دریا را ...

به چه کار آیدت ز گل طبقی
I
از گلستان من ببر ورقی

تا گل روی تو دیدم، همه گل‌ها خارند

تا تو را یار گرفتم، همه خلق، اغیارند

جهان ای برادر نماند به کس

دل اندر جهان‌آفرین بند و بس

مکن تکیه بر ملک دنیا و پشت

که بسیار کس چون تو پرورد و کشت

ما را که تو منظوری
خاطر نرود جایی

 هر کسی را سر چیزی و تمنای کسیست

 ما به غیر از تو نداریم تمنای دگر

از گل و ماه و پری در چشم من زیباتری

زِِ همه دست کشیدم که تو باشی همه ام

تا عهد تو در بستم، عهد همه بشکستم

ما از تو به غیر از تو نداریم تمنا

درد دل با سنگدل گفتن چه سود!؟

فرق است میان آن که یارش در بر تا ان که دو چشم انتظارش بر در

سیر نمی‌شود نظر بس که لطیف منظری

گر بی تو بود جنت بر کنگره ننشینم
ور با تو بود دوزخ در سلسله آویزم

مشتاقی و صبوری از حد گذشت یارا

گر تو شکیب داری طاقت نماند ما را

باری به چشم احسان در حال ما نظر کن

کز خوان پادشاهان راحت بود گدا را

‍ لقمان را گفتند حکمت از که آموختی؟
گفت از نابینایان که تا جای نبینند پای ننهند.

سعدی

در کوی تو معروفم و از روی تو محروم
گرگ دهن آلوده یوسف ندریده

تو را که درد نباشد زِ درد ما چه تفاوت
تو حال تشنه ندانی که بر کناره جویی

دردی از حسرت دیدار تو دارم که طبیب
عاجز آمد که مرا چاره درمان تو نیست

دیده را فایده آن است که دلبر بیند
ور نبیند چه بود فایده بینایی را

دنیا خوش است، مال عزیزست و تن شریف
لیکن رفیق، بر همه چیزی مقدم است ...

هنوز با همه بدعهدیت دعاگویم

روز وصال دوستان دل نرود به بوستان
یا به گلی نگه کند یا به جمال نرگسی

نظر به روی تو هر بامداد نوروزی ست

شب فراق تو هر شب که هست یلدایی ست

من در میان جوع و دلم جای دیگریست...

مدارا می کنم با درد چون درمان نمی یابم

خرم آن روز که بازآیی و سعدی گوید:

آمدی؟ وه که چه مشتاق و پریشان بودم..!

کهن شود همه کس را به روزگار ارادت

مگر مرا که همان عشقِ اول است و زیادت

نه خلاف عهد کردم که حدیث جز تو گفتم

همه بر سر زبانند و تو در میان جانی

گویند: مگو سٖعدی! چندین سخن از عشقش

می گویم و بعد از من گویند به دوران ها !!!

گر گوهری بِه از جانْ ممکن بُوَد ، تو آنی...️

بازآ
که نیمه جانی بهر نثار دارم...

ما کجاییم در این بحر تفکر تو کجایی

به وصل خود دوایی کن دل دیوانه ی ما را ....

گر چه در خیلِ تو بسیار، بِه از ما باشد

ما تو را در همه عالم نشناسیم نظیر

به نقد اندر بهشت است
آن که یاری مهربان دارد

️️️

دشنام همی دهی به سعدی؟!

من با دو لب تو کار دارم

کَس نگذشت از دلم تا تو به خاطر منی .!

آن نیستی که رفتی،آنی که در ضمیری!...

جان به جانان همچنان مستعجل ست..

تا وجودم هست خواهم کند نقشت درضمیر ...

در موسم زمستان سعدی دو چیز خواهد

یک آفتاب رویی یک رو به آفتابی

آزاد بنده ای که بود در رکاب تو

خرم ولایتی که تو آنجا سفر کنی

ای دوست روزهای تنعم به روزه باش
باشد که درفتد شبِ قدر، وصالِ دوست

ما به خلوت
با تو ای آرام جان
آسوده ایم ...

هوشم نماند با کس اندیشه ام تویی بس..

فراغت از تو میسر نمی شود ما را...

در چشمِ منی و غایب از چشم...

وگر به بردن دل آمدی، بیا ای دوست

یا رَب از هرچه خطارفتْ هزار استغفار....

قدر وصالش اکنون دانی که در فراقی

چه کرده ام که به هجرانِ تو سزاوارم ؟

.

هم چنان بر سر آنم
که وفادار تو باشم

چون تو حاضر می شوی ،
من غایب از خود می شوم 🍃

دانی که من و تو کِی به هم خوش باشیم؟
آن وقت که کس نباشد اِلا من و تو

عاقل آن است که اندیشه کند پایان را